Tết Thanh minh là ngày gì? Tết Thanh minh 2025 vào ngày nào và những điều cần biết!

Tết Thanh minh là ngày gì, Tết Thanh minh từ ngày nào đến ngày nào năm 2025 này? Nguồn gốc, ý nghĩa và những điều cần biết về Tết thanh minh.

Tết Thanh minh không phải là lễ Tết lớn trong năm nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc và giàu giá trị truyền thống dân tộc. Vậy, bạn đã biết Tết Thanh minh 2025 sẽ rơi vào ngày nào của lịch Dương chưa? Hãy cùng Lịch Gỗ Thế Gia tìm hiểu thêm về nét văn hóa quý báu này của dân tộc nhé!

I. Tết Thanh minh là gì?

Tết Thanh minh là Dịp lễ thể hiện “Đạo lý uống nước nhớ nguồn” và lòng thành kính đối với tổ tiên của người Việt. Đây là một phong tục truyền thống thiêng liêng, in sâu trong tâm thức mỗi người dân. Vào ngày này, những người con xa quê thường thu xếp về để tảo mộ và tưởng nhớ tổ tiên.

II. Tết Thanh minh 2025 là vào ngày nào dương lịch?

Tiết Thanh minh thường không có ngày cố định mà bắt đầu từ ngày 4 – 5/4 (từ sau Tiết Xuân phân), kết thúc vào khoảng ngày 20 – 21/4 dương lịch (sau đó bắt đầu vào Tiết Cốc vũ). 

Tết Thanh minh tức là ngày đầu tiên của Tiết Thanh minh, đến sau ngày Lập Xuân 60 ngày. Như vậy, vào năm nay, Tết Thanh minh 2025 sẽ rơi vào Thứ 5 ngày 4/4/2025 Dương lịch, nhằm ngày 26/2/2025 Âm lịch.

Vào dịp này, con cháu thường trở về thăm viếng mộ tổ tiên, cùng nhau dọn dẹp, quét tước mộ phần và bày mâm cúng, cầu mong tổ tiên phù hộ cho con cháu luôn khỏe mạnh, bình an.

III. Nguồn gốc của Tết Thanh minh

Theo ông Nguyễn Hùng Vĩ – Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, Thanh minh là một trong 24 Tiết Khí trong năm và nằm ở vị trí thứ 5. Theo quan niệm phương Đông, ngày đầu tiên của Tiết Thanh minh sẽ được chọn làm mốc cho ngày lễ Thanh minh.

Về nghĩa đen, Thanh minh có nghĩa là không khí trong lành, tươi sáng, mát mẻ, với trời quang mây tạnh, khoảng thời gian này thường kéo dài khoảng 15 – 16 ngày.

Ngoài ra, trong Truyện Kiều của Nguyễn Du cũng có câu thơ nổi tiếng được rất nhiều người Việt biết đến đó là: “Thanh minh trong tiết tháng ba / Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh”. 

Câu này dễ khiến mọi người nghĩ rằng Tết Thanh minh là luôn diễn ra vào tháng ba âm lịch hằng năm, tuy nhiên thực tế là hiện nay người ta tính các tiết khí theo lịch dương. Cũng do đó mà năm nay, Tết Thanh minh 2025 bắt đầu vào tháng 2 âm lịch chứ không phải tháng 3.

>> Xem thêm: Tiệc Tân Niên là gì? Vai trò, ý nghĩa đối với doanh nghiệp hiện nay

IV. Ý nghĩa của Tết Thanh minh

Tết Thanh minh ở Việt Nam không đơn thuần là một tiết khí mà đó là dịp để mọi người tưởng nhớ tổ tiên và thể hiện lòng hiếu thảo. Lễ này gắn liền với phong tục tảo mộ, nghĩa là mọi người sẽ đến viếng mộ, lau dọn và trang hoàng cho phần mộ của người đã khuất. Đây cũng là cơ hội để gia đình sum vầy, cùng nhau ôn lại kỷ niệm và bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên.

Ngoài ra, Thanh minh còn là thời điểm để giao hòa với thiên nhiên. Do đó, mọi người thường hành hương và dọn dẹp môi trường xung quanh các khu mộ. Đối với người Việt, đây là dịp để tín ngưỡng và nhắc nhở về nguồn cội, đồng thời giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống gia đình.

Tết Thanh minh cũng là thời điểm thể hiện sự nhân văn của người Việt. Những người đi viếng thường giúp sửa sang, quét dọn cho những ngôi mộ không có hoặc có ít người thăm viếng. Khi thắp hương cho phần mộ của tổ tiên, mọi người thường thắp cho mỗi ngôi mộ xung quanh một nén hương để cùng chia sẻ lòng thành kính.

V. Các lưu ý cần biết khi đi tảo mộ trong Tết Thanh minh

Thường buổi lễ Thanh minh ở các mộ phần (nghĩa trang) được tiến hành theo trình tự sau:

Dọn dẹp mộ phần – thắp hương – dâng lễ – mời rượu – khấn vái – hóa vàng mã (không lạm dụng vàng mã, số lượng chỉ cần mang tính tượng trưng). Người tham gia cần giữ thái độ thành kính, không cười đùa, chạy nhảy lung tung. 

Trước khi tu sửa dọn dẹp mộ phần, bạn cần thắp hương khấn gia tiên để xin phép. Chú ý phát quang cỏ rậm, nhỏ bỏ cỏ dại, đắp bồi thêm đất, trồng thêm hoa tươi, quét dọn khu vực xung quanh thật sạch sẽ, thoáng đãng.

Trái cây và hoa dâng lên cần tươi mới, số lượng phải là số lẻ. Sau khi hương cháy được khoảng 2/3 thì bạn lễ tạ, hóa vàng và xin lộc về nhà để làm lễ gia thần và lễ gia tiên tại nhà. 

VI. Nên làm gì và kiêng kỵ gì khi đi lễ Tết Thanh minh?

1. Những điều nên làm khi đi lễ Thanh minh

• Đi tảo mộ ông bà, tổ tiên là cách thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với các thế hệ trước.
• Dọn dẹp bàn thờ và nhà cửa sạch sẽ, gọn gàng để chuẩn bị tiếp đón ông bà, tổ tiên.
• Tiến hành lễ cúng Thanh Minh tại mộ và tại nhà nhằm bày tỏ lòng hiếu thảo và tri ân ông bà, tổ tiên.

2. Những điều không nên làm khi đi lễ Thanh minh

• Khi đi qua mộ phần của người khác, không nên giẫm đạp hoặc đụng chạm vào đồ cúng của họ, vì điều này có thể mang đến vận xui, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ và thanh niên.
• Phụ nữ đang trong kỳ hành kinh, phụ nữ có thai hay những người bị phong hàn, thấp khớp cũng không nên đi tảo mộ do khí lạnh và năng lượng xấu có thể tồn tại ở đó.
• Tảo mộ là dịp để gia đình tụ tập, thường chụp ảnh kỷ niệm. Tuy nhiên, việc chụp ảnh không được khuyến khích tại khu vực nghĩa trang, vì nên hạn chế chụp ảnh ở đây.
• Khi dọn dẹp mộ phần, cần đảm bảo dọn sạch sẽ và kiểm tra tình trạng mộ để tránh sự xâm nhập của chuột, rắn hay rết.
• Không nên bàn tán hay chỉ trỏ vào mộ của người khác để tránh mang vận xui đến cho mình, đồng thời cũng thể hiện sự tôn trọng đối với người đã khuất.

VII. Các câu hỏi thường gặp về Tết Thanh minh

1. Tết Thanh Minh có phải là Tết Hàn thực không?

Theo TS. KTS Vũ Thế Khanh, dù Tết Thanh Minh và Tết Hàn Thực có thể trùng ngày, nhưng chúng có nguồn gốc và ý nghĩa khác nhau. 

Tết Thanh Minh là ngày đầu của tiết Thanh Minh, kéo dài từ 4-5/4 đến 20-21/4, trong khi Tết Hàn Thực là một điển tích cổ ở Trung Quốc, nhằm tưởng nhớ đến Giới Tử Thôi (công thần của vua Tấn Văn Công thời Xuân Thu), kéo dài từ 3/3 đến 5/3 âm lịch.

2. Thời tiết của Tết Thanh minh như nào?

Thời tiết Tết Thanh minh ở miền Bắc Việt Nam chuyển biến rõ rệt. Gió Đông Nam mạnh lên, trong khi gió mùa Đông Bắc yếu dần, khiến mưa phùn sắp chấm dứt. Hiện tượng nồm cũng biến mất, mang lại không khí trong sạch và dễ chịu. Nhiệt độ tăng, độ ẩm giảm, nhưng vẫn chưa có mưa rào, thường chỉ xuất hiện gần tiết Cốc vũ.

Như vậy, hy vọng bài viết về Tết Thanh minh là ngày gì từ Lichgotet.com đã giúp bạn hiểu rõ về dịp đặc biệt này trong năm. Chúc bạn có một mùa Thanh minh 2025 ấm áp và ý nghĩa bên người thân, gia đình!

>> Xem thêm: 

• Tết Âm lịch 2025 là ngày nào, còn bao nhiêu ngày nữa đến Tết nguyên đán 2025?
• [Cập nhật] Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2025 mới nhất hiện nay